Εδώ Λιλιπούπολη… η ανατρεπτική παιδική εκπομπή - θρύλος

Aυτή η καταπληκτική ραδιοφωνική εκπομπή του Τρίτου Προγράμματος που όντως μας σημάδεψε και κρατάει μια θέση ανεμελιάς, ξενοιασιάς και παιδικότητας μέσα στην ψυχή μας.
Αν θυμόμαστε καλά, το πρωί στις 11 π.μ., και σε επανάληψη στις 5 το απόγευμα, μικροί και μεγάλοι χωρίς καμιά απόσταση μεταξύ μας ακούγαμε την εκπομπή κολλημένοι στα ραδιοφωνάκια μας. Θυμόμαστε το γέλιο που κάναμε, ξεκαρδιζόμαστε για την ακρίβεια, μοιραζόμαστε με την παρέα μας τα καλύτερα και ευφυή αστεία που είχαν μια ανατρεπτική αλλά καθαρά πολιτική θέση, με ποίηση συνάμα, και απολαμβάναμε τη μουσική της. Σήμα κατατεθέν μιας εποχής που φαινόταν ότι θα μας έφερνε άλλα... Η επικαιρότητα στηλιτευόταν καυστικά και καίρια, ενώ ένιωθες ότι του ορίζοντα οι οιωνοί είχαν καλά σημάδια. Φυσικά τη σφραγίδα της εκπομπής την είχε ο μαγικός μας Μάνος Χατζιδάκις, που είχαμε την τύχη να τον ζήσουμε ως διευθυντή του Τρίτου Προγράμματος, καθώς η παρουσία του εκεί ήταν ένα ανανεωτικό ποιοτικό ρεύμα που έδωσε τα μέγιστα και θα παραμείνει ένα σημείο αναφοράς εσαεί. Άλλοι καιροί και άλλα ήθη… Όλοι οι ήρωες της Λιλιπούπολης, αν τους έβαζες τώρα δίπλα σε κάποιο ραδιόφωνο ή σε τηλεόραση θα μας σάρκαζαν και θα δραπέτευαν για άλλη γη και άλλα μέρη.

Ντίνος Λύρας, Άννα Παναγιωτοπούλου, Δημήτρης Καμπερίδης,
Λάμπρος Τσάγκας, Σαπφώ Νοταρά κ.ά. ηχογραφούν τη Λιλιπούπολη

Για περίπου τέσσερα χρόνια – ως την άνοιξη του 1980– λοιπόν ο περίφημος δημοσιογράφος Μπρίνης μιλούσε σε μικρά και μεγάλα παιδιά για όσα θαυμαστά συνέβαιναν στη Λιλιπούπολη: για τις επιστημονικές ανακαλύψεις του δρα Δρακατώρ, για τις αναζητήσεις του Γλυκόσαυρου, για τη συνταγή του «πιο γλυκού γλυκού που έγινε ποτέ». Για τον φαύλο δήμαρχο Χαρχούδα με τις συνωμοσίες του, που εξαπατούσε τους δύσμοιρους πολίτες προσφέροντάς τους δήθεν υπηρεσίες ενώ στην πραγματικότητα τους εκμεταλλευόταν. Για το «παιδί του λαού», τον Δυστροπόπιγγα, που φιλοδοξούσε να του πάρει την εξουσία, για το Χρυσαλιφούρφουρο, για την ιστορική απόβαση των αρχαίων Λιλιπούα (χαρακτηριστικό το περίφημο «Δεν είμαστε Ζουλού, δεν είμαστε Παπούα, είμαστε η άγρια φυλή των Λιλιπούα»). Άραγε, όλα αυτά σχετίζονταν πράγματι με την κυβέρνηση των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων του Κωνσταντίνου Καραμανλή, στρέφοντας το βλέμμα προς στην αριστερή αντιπολίτευση; Και η λεωφόρος Γαλάζιας Πεταλούδας, ήταν στ’ αλήθεια ένα σχόλιο στην επεισοδιακή νέα ασφαλτόστρωση της Συγγρού εκείνη την εποχή; Το «Ως πότε παπαγάλοι θα ζούμε στα κλουβιά» ακούγεται κάτι παραπάνω από επίκαιρο στις ημέρες μας.

Άννα Παναγιωτοπούλου

Μαριανίνα Κριεζή

Η εκπομπή έσπασε ρεκόρ ακροαματικότητας σε μικρούς και μεγάλους. Η Ρεγγίνα Καπετανάκη είχε κληθεί από τον Μάνο να γράψει τα κείμενα της Λιλιπούπολης, αυτής της τολμηρής εκπομπής, που προκάλεσε –φυσικό ήταν– αντιδράσεις από την τότε καθεστηκυία τάξη που μίλησε ακόμη και για κομμουνιστικό δάκτυλο (ο Ευάγγελος Αβέρωφ είχε δηλώσει: Ακούμε Λιλιπούπολη και νομίζουμε ότι ακούμε το Ράδιο Μόσχα).

Βασίλης Μπουγιουκλάκης

Λένα Πλάτωνος

Τη μουσική της εκπομπής υπέγραφαν ο Δημήτρης Μαραγκόπουλος, η Λένα Πλάτωνος, ο Νίκος Κυπουργός και ο Νίκος Χριστοδούλου, ενώ τους ευρηματικούς στίχους έγραφε η Μαριανίνα Κριεζή. Τραγουδούσαν οι Σπύρος Σακκάς, Σαβίνα Γιαννάτου, Αντώνης Κοντογεωργίου και Νένα Βενετσάνου. Οι ηθοποιοί που συμμετείχαν απέπνεαν μια απίστευτη φρεσκάδα, ένα κέφι που μας συμπαρέσυρε.

Μίμης Χρυσομάλλης

Νίκος Κυπουργός

Παρήλασαν τα μεγαλύτερα ονόματα: Βασίλης Μπουγιουκλάκης, Άννα Παναγιωτοπούλου, Σταμάτης Φασουλής, Λευτέρης Βογιατζής, Σαπφώ Νοταρά, Λυδία Κονιόρδου, Αλέκα Παΐζη, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Ράνια Οικονομίδου, Πέπη Οικονομοπούλου, Μίνα Αδαμάκη, Θόδωρος Μπογιατζής, Νίκος Τσιλούνης, Σταύρος Μερμήγκης, Λάμπρος Τσάγκας και Μίμης Χρυσομάλλης.

Λαέ της Λιλιπούπολης (Αντιπολίτευση) 

 με τον Σπύρο Σακκά

Μουσική Νίκος Κυπουργός, Στίχοι Μαριανίνα Κριεζή

Λαέ της Λιλιπούπολης, σήκωσε πια παντιέρα,

με το Χαρχούδα δήμαρχο δε βλέπεις άσπρη μέρα.

Κι αν ήσουνα Χαρχουδικός, καιρός να μετανιώσεις,

γίνε Δυστροποπιγκικός, αν θέλεις να προκόψεις.

Εβγάλαν οι Χαρχουδικοί δήμαρχο το Χαρχούδα

και τη ζωή μας κυβερνά μια αρκουδοπεταλούδα.

Όμως στις άλλες εκλογές η ρόδα θα γυρίσει

κι όλη η Λιλιπούπολη εμένα θα ψηφίσει.

Μες στο μουσείο 

 με τον Σπύρο Σακκά

Μουσική Νίκος Κυπουργός, Στίχοι Μαριανίνα Κριεζή

Μες στο μουσείο, μες στο μουσείο

μια μέρα μπήκα με φόρα κι εγώ.

Μη με τραβάτε, μη μου κολλάτε

απ` το μουσείο δε θέλω να βγω.

Τρέχω τρέχω μες στα δωμάτια

μ` όλου του κόσμου τους θησαυρούς

που δεν τους χωράει ανθρώπου νούς.

Αχ το μουσείο, αχ το μουσείο

φεγγοβολάει σαν άστρο χρυσό.

Δε θέλω μπάλα ούτε τραμπάλα,

δε θέλω ούτε να παίξω κουτσό.

Θέλω, θέλω, θέλω μουσείο

θέλω να βλέπω τους θησαυρούς

που δεν τους χωράει ανθρώπου νους.

Μη με τραβάτε, μη μου κολλάτε

απ` το μουσείο δε θέλω να βγω,

μες στο μουσείο, μες στο μουσείο

θέλω να γίνω πορτραίτο κι εγώ.

Ο Χατζιδάκις καθοδηγεί στον Σπύρο Σακκά

Ο Μάνος Χατζιδάκις προλογίζει την κυκλοφορία του δίσκου

Η ΛΙΛΙΠΟΥΠΟΛΗ υπήρξε γέννημα μιας φιλελεύθερης και πειραματικής ραδιοφωνίας από τη μια, του Τρίτου Προγράμματος - κι από την άλλη, μιας ομάδας νέων ανθρώπων με πολύ ταλέντο που συγκεντρώθηκαν στο Τρίτο και δούλεψαν ελεύθερα με κέφι με αξιοπρέπεια κι αυτοσεβασμό.
Αυτό βέβαια δεν στάθηκε εμπόδιο στο να εξοργιστεί η αντιδραστική παραδημοσιογραφία του ελληνικού Τύπου που χαρακτήρισε τη ΛΙΛΙΠΟΥΠΟΛΗ σαν…κομμουνιστική. Ίσως γιατί πρώτη φορά κάποιοι μιλούσαν στα παιδιά υπεύθυνα με καθαρή ποιητική γλώσσα θίγοντας θέματα που βασανίζουν και πονάν τον τόπο, κι όχι σαν εκπαιδευτικοί ή γονείς ανόητοι που συμπεριφέρονται στα παιδιά, λες κι αποτείνονται σε υποανάπτυκτους και ατελείς οργανισμούς με θέματα ανώδυνα και γλώσσα απονεκρωμένη και συμβατική. Όμως εκεί που θέλω να σταθώ, είναι στο περιεχόμενο αυτών των δίσκων που είναι η μουσική και οι στίχοι των τραγουδιών της ΛΙΛΙΠΟΥΠΟΛΗΣ. Την μουσική την γράψανε τρεις νέοι συνθέτες- η Πλάτωνος, ο Μαραγκόπουλος κι ο Κυπουργός- προικισμένοι και οι τρεις με αληθινό μουσικό ταλέντο, με καλλιέργεια κι ευφυΐα, που μαζί με την ευφάνταστη και τεχνικώτατη ενορχήστρωση που οι ίδιοι έκαναν στα τραγούδια τους, σφραγίσανε μελωδικά την φημισμένη αυτή εκπομπή του Τρίτου, με τρόπο ανεξίτηλο. Και η Μαριανίνα Κριεζή που έγραψε όλους τους στίχους, με ιδιοφυΐα κατάφερε να ξαναζωντανέψει ελληνικές λέξεις χρήσεως καθημερινής, να τις αναπλάσει και να τις τοποθετήσει ευαίσθητες, νεανικές σαν να γεννήθηκαν χτες, μέσ’ στους ευρηματικούς στίχους των τραγουδιών. Και πέτυχαν κι οι τέσσερις, ένα μοναδικό και λαμπερό επίτευγμα μουσικής και ποίησης για τα παιδιά και για το Ραδιόφωνο. Ανεπανάληπτο και καθοριστικό μες στην ελληνική πραγματικότητα.
Γι’ αυτό είμαι δικαιολογημένα υπερήφανος που είδα πρώτος την σημασία της ΛΙΛΙΠΟΥΠΟΛΗΣ, σαν Διευθυντής του Τρίτου πριν από πέντε περίπου χρόνια και που διευθύνω σήμερα σαν μουσικός τα τραγούδια της στην πρώτη δισκογραφική τους παρουσία. Είμαι δε σίγουρος, ότι συμβάλλω σ’ ένα αποτέλεσμα πολύ υψηλού επιπέδου που δεν στοχεύει μόνο στα παιδιά, αλλά σ’ ολόκληρη την σύγχρονη νεανική ευαισθησία του τόπου μας. Μάνος Χατζιδάκις, 1980.

Ο χορός των μπιζελιών  

με τη Λένα Πλάτωνος και τον Αντώνη Κοντογεωργίου

Μουσική Λένα Πλάτωνος, Στίχοι Μαριανίνα Κριεζή

Το χοντρό μπιζέλι χορεύει τσιφτετέλι

χορεύει τσιφτετέλι στο χορό των μπιζελιών

και τα κολοκυθάκια χτυπάνε παλαμάκια

πάνω στην πρασινάδα και πάνω στο γκαζόν.

Μ’ ένα πράσινο καινούργιο παπιγιόν

προχωρώ για τον χορό των μπιζελιών

Ήρθ’ η ώρα πια κι ’γώ, ήρθ’ η ώρα πια κι ’γώ

να χορέψω με λαχτάρα, αγκαλιά με μια αγκινάρα

το πρώτο μου τανγκό.

Βλίτα και σπανάκι χορεύουνε συρτάκι

χορεύουνε συρτάκι στο χορό των μπιζελιών

κι η μπάμια η μεγάλη χορεύει πεντοζάλη

πάνω στην πρασινάδα και πάνω στο γκαζόν.

Μ΄ ένα πράσινο καινούργιο παπιγιόν

προχωρώ για τον χορό των μπιζελιών

Ήρθ’ η ώρα πια κι ’γώ, ήρθ’ η ώρα πια κι ’γώ

να χορέψω με λαχτάρα, αγκαλιά με μια αγκινάρα

το πρώτο μου τανγκό.

Το τσιφτετέλι της γρίπης 

με τη Σαββίνα Γιαννάτου

Μουσική Λένα Πλάτωνος, Στίχοι Μαριανίνα Κριεζή

Είμαι μία Ασιατική γρίπη

έρχομαι απ’ την Ανατολή,

ταξιδεύοντας μέρα και νύχτα

πάνω σ’΄ ένα μαγικό χαλί.

Μια πενικιλίνη προτιμάω (έλα έλα)

δυο κινίνα δίκταμο ζεστό

κι αν σας βρίσκεται καμιά ασπιρίνη,

θα την πάρω σας ευχαριστώ.

Είμαι μία Ασιατική γρίπη

πάω πίσω στην Ανατολή,

με αξέχαστες εντυπώσεις

από την πανέμορφή σας Λιλιπούπολη.

Το πριγκιπικό βαλς
με τον Σπύρο Σακκά και τη Μαριέλη Σφακιανάκη

Μουσική Δημήτρη Μαραγκόπουλο, Στίχοι Μαριανίνα Κριεζή

(Εκείνη)

Αχ, και να `χα μια πρόσκληση,

να βρεθώ μια νύχτα κι εγώ

σε έναν πύργο κατάφωτο,

σε ένα πάρτι πριγκιπικό.

Κι ένας όμορφος πρίγκιπας

με τον πρώτο χτύπο του γκονγκ

να με δει και να πεταχτεί

από τη χρυσή του σεζλόνγκ.

(Πρίγκιπας)

Πεντάμογφη οπτασία μου,

κεντγίζεις τη φαντασία μου

και πάγε φόγα να γίνουμε

ζευγάγι χογευτικό.

(Μαζί)

Ανοίξαν όλα τα στόματα

και στα λαμπρά τα πατώματα

γλιστράμε και φτερουγίζουμε

στο βαλς το πριγκιπικό.

(Πρίγκιπας)

Τγεις κοντέσες μού γίχνουνε

γοδοπέταλα δγοσεγά,

(Εκείνη)

μαρκησίες και δούκισσες

με κοιτάζουνε φθονερά.

(Πρίγκιπας)

Σαν αστέγι λαμποκοπά

το λαμέ σου το μπολεγό,

(Εκείνη)

πάνω στο καπελίνο σου

κυματίζει το άσπρο φτερό.

(Πρίγκιπας)

Το φουσκωτό κγινολίνο σου

σκογπά θγοΐζοντας γύγω σου,

το γαλλικό σου το άγωμα

λεπτό και διακγιτικό.

(Μαζί)

Και όπως στροβιλιζόμαστε

με θαυμασμό κοιταζόμαστε,

αλήθεια, πόσο ταιριάζουμε

στο βαλς το πριγκιπικό!

(Εκείνη)

Αχ, και να `χα μια πρόσκληση.....

(Πρίγκιπας)

Ναι....

Η μαγιονέζα (Κίτρινο χρώμα) 

με τη Λένα Πλάτωνος και τον Αντώνη Κοντογεωργίου

Μουσική Λένα Πλάτωνος, Στίχοι Μαριανίνα Κριεζή

Μια κολυμβήτρια Κινέζα

δίνει βουτιά στη μαγιονέζα

και κολυμπάει σαν δελφίνι

με κίτρινo μαγιό μπικίνι.

Χτύπα τα πόδια σου Κινέζα

για να μη κόψει η μαγιονέζα.

Ένα βαπόρι που σφυρίζει

όλη τη μαγιονέζα σκίζει

και μπαμ μπαμ μπαμ με δυο κανόνια

πετάει κίτρινα πεπόνια,

τυρί κασέρι φέτες φέτες

και χρυσαφένιες ομελέτες.

Ο καπετάνιος στο τιμόνι

τρώει μια φλούδα από λεμόνι

και μόλις βλέπει την Κινέζα

πέφτει κι αυτός στη μαγιονέζα.

Κι η μαγιονέζα ξεχειλίζει

κι όλο το κόσμο πλημμυρίζει.

Βάφονται κίτρινα τα σπίτια

κι ο ουρανός με τα σπουργίτια.

Βάφονται κίτρινα τα τζάμια,

οι θάλασσες και τα ποτάμια,

βάφονται κι όλα τα λιθρίνια

κίτρινα σαν τα καναρίνια.

Τσιν τσαν τσιν τσον λέει η Κινέζα

που κολυμπά στη μαγιονέζα

κι απ’ την πολλή της την τρομάρα

χάνει την μια της σαγιονάρα.

Χτύπα τα πόδια σου Κινέζα

για να μη κόψει η μαγιονέζα.(....)

---