Δευτέρα 30 Απριλίου 2012

Gracias a la vida

Βιολέτα Πάρα
«Gracias a la vida» (Χάρη στη ζωή) είναι ο τίτλος ενός τραγουδιού που συνέθεσε και πρώτη φορά παρουσίασε η Χιλιανή μουσικός Βιολέτα Πάρα, μία από τις καλλιτέχνιδες που έθεσαν τις βάσεις για το κίνημα που είναι γνωστό ως Nueva Cancion. Περιελαμβανόταν στο τελευταίο άλμπουμ τής Πάρα που είχε κυκλοφορήσει προτού αυτοκτονήσει το 1967.
Το τραγούδι είναι ένα από τα περισσότερο δημοφιλή και έκανε τον γύρο του κόσμου, παραμένοντας ένα από τα πιο διαδεδομένα λατινοαμερικάνικα τραγούδια στην ιστορία.
Η θρυλική φολκ τραγουδίστρια Τζόαν Μπαέζ έκανε γνωστό το τραγούδι στο αμερικανικό κοινό το 1974, όταν συμπεριέλαβε μια διασκευή του στο ισπανόφωνο άλμπουμ της με τον ίδιο τίτλο. Παρέμενε από τα βασικά τραγούδια σε όλες τις συναυλίες της.
Η διάσημη Αργεντινή τραγουδίστρια Μερσέντες Σόσα έχει βάλει τη δική της υπογραφή σε αυτό το τραγούδι, το οποίο δεν παρέλειπε σε καμία εμφάνισή της, ενώ έχει τραγουδηθεί σε πάρα πολλές γλώσσες, μεταξύ των οποίων με μεγάλη επιτυχία στα φινλανδικά και στα σουηδικά, αλλά και στα αγγλικά.
Στη χώρα μας το έχει τραγουδήσει η Μαρία Φαραντούρη πολύ όμορφα και με σεβασμό και συμπεριλαμβάνεται στο άλμπουμ της «Τραγούδια διαμαρτυρίας από όλο τον κόσμο».

Gracias a la vida
με την Τζόαν Μπαέζ




Σάββατο 28 Απριλίου 2012

«Στέλλα» (1955)

Μια ταινία-σταθμός, ελληνικής παραγωγής.
Συντελεστές της ταινίας όλη η αφρόκρεμα της ελληνικής τέχνης: Σκηνοθέτης Μιχάλης Κακογιάννης. Σενάριο Μιχάλης Κακογιάννης, Ιάκωβος Καμπανέλλης (από το θεατρικό του έργο «Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια», εμπνευσμένο δραματουργικά από την ιστορία της Κάρμεν). Μουσική Μάνος Χατζιδάκις. Σκηνικά Γιάννης Τσαρούχης. Κοστούμια: Ντένη Βαχλιώτη (υποψήφια για Όσκαρ για το «Ποτέ την Κυριακή» και τη «Φαίδρα», ενώ απέσπασε τελικά το αγαλματίδιο το 1975 για την ταινία «Ο Μεγάλος Γκάτσμπι»).
Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί: Μελίνα Μερκούρη, Γιώργος Φούντας, Αλέκος Αλεξανδράκης, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Χριστίνα Καλογερίκου, Σοφία Βέμπο, Κώστας Κακκαβάς (πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση), Βούλα Ζουμπουλάκη, Τασσώ Καββαδία.

Τρίτη 24 Απριλίου 2012

Η Πέμπτη Συμφωνία του Μπετόβεν

Το σπίτι που γεννήθηκε και έζησε ο Μπετόβεν,
σήμερα μουσείο
«Ο πιο σαγηνευτικός ήχος που εισχώρησε ποτέ στην ακοή του ανθρώπου» (Ε.Μ. Φόρστερ, συγγραφέας, Επιστροφή στο Χάουαρντς Εντ)
Το πιο δημοφιλές στην ιστορία της μουσικής έργο ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν το ολοκλήρωσε ταυτόχρονα με την Έκτη Συμφωνία του και (με ελάχιστες πρόβες) παρουσιάστηκαν και οι δύο συμφωνίες διαδοχικά στο παγωμένο Θέατρο της Βιέννης, τον Δεκέμβριο του 1808, σε μια συναυλία τετράωρης διάρκειας μαζί με άλλα έργα του μεγάλου μουσουργού. Είχε αρχίσει να το σχεδιάζει στις αρχές του 1803 αλλά το μεγαλύτερο μέρος του γράφτηκε το 1807 και τελείωσε στις αρχές του 1808 στο Χάιλιγκενσταντ, κοντά στη Βιέννη.



Ο Μπετόβεν μετά τη συναυλία έγραψε στους εκδότες του: «Ίσως σταλούν κάποιες αρνητικές κριτικές για την τελευταία μου συναυλία… Παρότι έγιναν ορισμένα λάθη που δεν μπορούσα να προβλέψω, οι ακροατές χειροκρότησαν με ενθουσιασμό όλο το πρόγραμμα».
Η Πέμπτη Συμφωνία αρχίζει με την παρουσίαση του βασικού θέματος που κυριαρχείται από ένα δραματικό μοτίβο τεσσάρων φθόγγων και εμφανίζεται σε όλο το έργο, με διαφορετικές μορφές και στα τέσσερα μέρη. Ο Μπετόβεν παραλλάσσει το μοτίβο προσαρμόζοντάς το στο κλίμα κάθε μέρους. Ολόκληρο το πλήρες πάθους πρώτο μέρος αποτελεί τον συνδετικό κρίκο με το λυρικό δεύτερο μέρος, με το μυστηριακό τρίτο και με το θριαμβικό φινάλε.

Παρασκευή 20 Απριλίου 2012

Ο Μενούσης - Ένα τραγούδι με ιστορία

Εποχή Τουρκοκρατίας. Μια αντροπαρέα γλεντοκοπά στο κρασοπουλιό. Η κουβέντα έρχεται στις όμορφες γυναίκες. «Όμορφη γυναίκα έχεις» λέει ο Μεχμέτ αγάς στον ομοτράπεζο Μενούση. «Πού την είδες;» «Στο πηγάδι να βγάζει νερό, και μου μίλησε». Δύσπιστος ο άλλος ρωτάει: «Κι αν την είδες, πες τι φόραγε;» «Κόκκινο φουστάνι είχε, παρδαλή ποδιά», έρχεται η απάντηση, πειστήριο μιας απιστίας. Πάνω στο μεθύσι και στη ζήλια του, ο Μενούσης πηγαίνει στο σπίτι και σκοτώνει την όμορφη γυναίκα του. Ξεμέθυστος την άλλη μέρα την κλαίει και την καλεί: «Σήκω χήνα, σήκω λυγαριά, να σε ιδούν τα παλικάρια να μαραίνονται, να σε ιδώ κι εγώ ο καημένος να σε χαίρομαι». Αυτή την ιστορία ζήλιας, δωρική, δυνατή και τραγική, αφηγείται το πασίγνωστο δημοτικό τραγούδι του «Μενούση» που τραγουδιέται και χορεύεται σε όλη την Ελλάδα, από την Ήπειρο ως τη Θράκη, από το Βόρειο Αιγαίο ως το Ιόνιο και από την Πελοπόννησο ως τη Θεσσαλία. Τραγούδι τόσο δημοφιλές, που καταγράφονται διαφορετικές παραλλαγές του ακόμη και από το ίδιο χωριό, ο «Μενούσης» πέρασε στη σχολική μουσική εκπαίδευση, είναι ζωντανός στη λαϊκή παράδοση και επιβιώνει ακόμη.

Τρίτη 17 Απριλίου 2012

Το σμυρναίικο τραγούδι

Η Σμύρνη πριν από την Καταστροφή
Η οικονομική άνθηση που σημειώθηκε στη Σμύρνη από τα μέσα του 19ου αιώνα και μέχρι την Καταστροφή είχε ως επακόλουθο την εντυπωσιακή πολιτιστική έκρηξη. Η παιδεία, με τα υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικά ιδρύματα, ο αθλητισμός και ο πολιτισμός –είτε με την ελεύθερη διάδοση της γνώσης μέσα από τα βιβλία και τον Τύπο είτε με τις τέχνες, όπως το θέατρο και η μουσική– βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή.
Εκείνη την περίοδο η πλουσιότατη μουσική ποικιλία δέχεται επιδράσεις από παντού: κλασικά ανατολίτικα μέλη, όπως οι αμανέδες και τα αστικά οθωμανικά κομμάτια από την πολίτικη παράδοση, τα παραδοσιακά μικρασιάτικα, μελωδίες από τα Βαλκάνια και τις περιοχές γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα, αλλά και εντονότατες δυτικές επιδράσεις με ιταλικές καντσονέτες, οπερέτες και όπερες, γερμανικά ή άλλα ευρωπαϊκά τραγούδια της μόδας, ακόμη και ελληνοφανή αλλά δυτικότροπα.

Σμυρναίικη Εστουδιαντίνα
Η μουσική ζωή της Σμύρνης –ειδικότερα από το 1850 και μετά– επηρεάζει σημαντικά τόσο την περιοχή του Αιγαίου Πελάγους όσο και τις μεγάλες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας. Ομάδες μουσικών και τραγουδιστών από διάφορες εθνότητες (Έλληνες, Τούρκοι, Αρμένιοι, Εβραίοι, Άραβες, ακόμη και Ευρωπαίοι) που εγκαταστάθηκαν στις μεγάλες εστίες του Ελληνισμού όπως η Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη κ.ά., δημιούργησαν μέσα από ζυμώσεις και ανταλλαγές, στη διάρκεια 60 χρόνων, από το 1860 ως το 1922, το πολύμορφο θαύμα που ονομάστηκε σμυρναίικο τραγούδι.
Το σμυρναίικο τραγούδι, συνεπώς, καλύπτει ένα ευρύτατο μουσικό φάσμα με επιρροές από όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη, από την πλειάδα των εθνοτήτων που συμβίωναν με Έλληνες.

Κυριακή 1 Απριλίου 2012

Ο Νονός (1972) - Νίνο Ρότα

Η πρώτη ταινία της τριλογίας πραγματεύεται την ιστορία του Δον Βίτο Αντολίνι Κορλεόνε και της οικογένειάς του, μιας από τις πέντε οικογένειες του οργανωμένου εγκλήματος στη Νέα Υόρκη.
Ο γιος του Δον Βίτο Κορλεόνε, Μάικλ, μόλις έχει γυρίσει από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και θέλει να συνεχίσει μια κανονική ζωή. Κάτι το οποίο δεν θέλει ούτε να ακούει ο Νονός, καθώς τον προορίζει για αρχηγό της Φαμίλιας. Ο Μάικλ τελικά θα αναλάβει την αρχηγία της Φαμίλιας μετά την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας κατά του πατέρα του, από άντρες του Σολότσο, με τον οποίο και θα ξεκινήσει πόλεμο.
O Φράνσις Φορντ Κόπολα μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το δημοφιλές μυθιστόρημα του Μάριο Πούζο και κυριολεκτικά καταφέρνει να μαγέψει. Προσφέρει μια ταινία που έμελλε να μείνει στη ιστορία, μια ταινία που δεν μπορεί κανείς να πει ότι είναι κάτι λιγότερο από ένα αριστούργημα της 7ης τέχνης. Μια ταινία που αποτέλεσε το πρώτο μέρος της πιο θρυλικής ίσως, μέχρι σήμερα, τριλογίας και κατέχει μια από τις κορυφαίες θέσεις στην ιστορία του σύγχρονου κινηματογράφου. Το σενάριο υπογράφει ο Κόπολα, για τη συγγραφή του όμως ζήτησε τη συμβολή και του ίδιου του συγγραφέα.

«Ο Νονός» απέσπασε πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων:
  • Όσκαρ καλύτερης ταινίας.
  • Όσκαρ πρώτου αντρικού ρόλου (Μάρλον Μπράντο).
  • Όσκαρ σεναρίου.
  • Χρυσή Σφαίρα σκηνοθεσίας.
  • Χρυσή Σφαίρα δραματικής ταινίας.
  • Χρυσή Σφαίρα πρωταγωνιστή σε δραματική ταινία (Μάρλον Μπράντο).
  • Χρυσή Σφαίρα σεναρίου.
  • Χρυσή Σφαίρα μουσικής (Νίνο Ρότα).
  • Βραβείο Γκράμι μουσικής (Νίνο Ρότα).

«Ο Νονός» - Σκηνές από την ταινία


Άρρηκτα συνδεδεμένη με την ταινία είναι η εκπληκτική μουσική του Νίνο Ρότα, ο οποίος απέσπασε Όσκαρ το 1974 για τη μουσική επένδυση του δεύτερου μέρους της τριλογίας «Νονός ΙΙ». Ένα Όσκαρ που ίσως του «χρωστούσε» η Ακαδημία καθώς το 1972, όταν ήταν για πρώτη φορά υποψήφιος για το μουσικό θέμα της ταινίας «Ο Νονός», η Ακαδημία απέρριψε την υποψηφιότητά του με την αιτιολογία πως επαναλαμβάνονταν μουσικά μοτίβα ενός προηγούμενου σάουντρακ που είχε συνθέσει για την ταινία «Φορτουνέλα» του Εντουάρντο ντε Φίλιππο το 1958. Για τον λόγο αυτόν ο Ρότα δεν παρέστη στην απονομή του βραβείου του, το 1974.


«Ο Νονός» - A Tender Love Story