Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2012

Μάνος Λοΐζος - ο ευαίσθητος τραγουδοποιός

(Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, 22 Οκτωβρίου 1937 - Μόσχα, 17 Σεπτεμβρίου 1982)

«Ο Μάνος ήταν μια πλαγιά πολύχρωμα λουλούδια που έλαμπαν καθώς τα χτυπούσε ο ήλιος.
Και θα λάμπουν για πάντα και πιο πολύ όσο θα υπάρχει και θα λάμπει
στον κόσμο αυτός ο μοναδικός ήλιος: η καρδιά του ανθρώπου».

Μίκης Θεοδωράκης

Το μοναδικό παιδί του Ανδρέα Λοΐζου, παντοπώλη που έχει φτάσει στην Αλεξάνδρεια το 1924 από τους Αγίους Βαβατσινιάς (ένα χωριό της Λάρνακας της Κύπρου) και της Δέσποινας Μανάκη, κόρης γεωπόνου από τη Ρόδο. Το 1957 οι ιδιόμορφες συνθήκες που διαμορφώνονται στην Αίγυπτο με την κατάληψη της εξουσίας από τον Νάσερ επιβάλλουν τη μόνιμη πια εγκατάστασή του στην Αθήνα. Το 1962, μέσω μιας κοινής φίλης, έρχεται σε επαφή με τον Μίμη Πλέσσα και εκείνος μεσολαβεί στην εταιρία Philips, έτσι ώστε να ηχογραφήσει το πρώτο του τραγούδι. Είναι το Τραγούδι του δρόμου, ελληνική απόδοση από τον Νίκο Γκάτσο ενός ποιήματος του Λόρκα. Τραγουδά ο Γιώργος Μούτσιος. Παράλληλα γίνεται ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος στον Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής που δημιουργείται τον Απρίλιο με στόχο τη στήριξη του έργου του Μίκη Θεοδωράκη αλλά και την προβολή νέων δημιουργών, ενώ αναλαμβάνει τη διεύθυνση της χορωδίας του ΣΦΕΜ και με αυτήν συμμετέχει το καλοκαίρι στις παραστάσεις της μουσικής επιθεώρησης του Μίκη Θεοδωράκη Όμορφη Πόλη που ανεβαίνει με μεγάλη επιτυχία στο θέατρο Παρκ. Το καλοκαίρι του 1963 παίζει κάποια από τα πρώτα του τραγούδια στο πλαίσιο της μουσικής επιθεώρησης Μαγική Πόλις που ανέβηκε στο θέατρο Παρκ σε μουσική των Μίκη Θεοδωράκη και Μάνου Χατζιδάκι.


Το 1966 παρουσιάζει για πρώτη φορά σε συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και με τραγουδιστές τη Μαρία Φαραντούρη και τον Γιώργο Ζωγράφο, τον κύκλο τραγουδιών Τα Νέγρικα που έχει γράψει πάνω σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη.
Τον επόμενο χρόνο το τραγούδι Η δουλειά κάνει τους άντρες, με στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, ακούγεται από την Ελένη Ροδά στην ταινία του Γρηγόρη Γρηγορίου Τρούμπα '67. Το πραξικόπημα ματαιώνει κάποιες συναυλίες που διοργάνωσε η Πανσπουδαστική και στις οποίες επρόκειτο να παρουσιαστούν τα Νέγρικα. Προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψη, εγκαταλείπει την Ελλάδα τον Σεπτέμβριο και εγκαθίσταται για ένα εξάμηνο στο Λονδίνο. Εκεί, για να ζήσει με την οικογένειά του –που φτάνει λίγο αργότερα– παίζει μπουζούκι σε κυπριακές ταβέρνες.
Το 1968, επιστρέφοντας στην Αθήνα, ετοιμάζει μαζί με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο τον πρώτο του μεγάλο δίσκο Ο Σταθμός και το 1970 κυκλοφορούν οι Θαλασσογραφίες, δεύτερος μεγάλος δίσκος του, πάλι με στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Παράλληλα, ηχογραφεί σκόρπια τραγούδια με τον Στέλιο Καζαντζίδη (Δεν θα ξαναγαπήσω, Όταν βλέπετε να κλαίω) και τον Γιάννη Καλατζή (Παραμυθάκι μου, Τα πλεούμενα). Το 1972 κυκλοφορεί ο τρίτος μεγάλος δίσκος του (Να 'χαμε, τι να 'χαμε) σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Με τον Παπαδόπουλο γράφουν παράλληλα και κάποια τραγούδια που δεν θα περάσουν από τη λογοκρισία της εποχής (Ο αρχηγός, Θα κλείσω το παράθυρο), ενώ με δικούς του στίχους γράφει την Πρώτη Μαΐου, τον Τσε και τον Μέρμηγκα. Ενώ το 1974 κυκλοφορεί ο δίσκος Καλημέρα Ήλιε με στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου.

 
Μάνος Λοΐζος - Όλα σε θυμίζουν


Μέσα στο ξέφρενο κλίμα της μεταπολίτευσης συμμετέχει σε μεγάλες λαϊκές συναυλίες της εποχής (με αποκορύφωμα τη συναυλία στο Γήπεδο του Παναθηναϊκού που θα καταγράψει ο Νίκος Κούνδουρος στην ταινία του «Τραγούδια της Φωτιάς») και, στο τέλος του χρόνου, κυκλοφορεί στο δίσκο Τα τραγούδια του δρόμου, με όλα εκείνα τα τραγούδια του που είτε είχαν απαγορευθεί τα προηγούμενα χρόνια είτε δεν τους είχε επιτραπεί η ηχογράφηση από τη λογοκρισία της επταετίας.

Σεβάχ ο θαλασσινός


Στα τέλη του 1975, εννιά χρόνια μετά την πρώτη τους παρουσίαση σε συναυλίες, κυκλοφορούν για πρώτη φορά στη δισκογραφία Τα Νέγρικα, με στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη και το 1976 κυκλοφορούν Τα τραγούδια μας, ένας κύκλος λαϊκών τραγουδιών με στίχους του Φώντα Λάδη, που καταγράφουν με άμεσο λόγο το πολιτικό κλίμα της μεταπολίτευσης. Το 1978 αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΜΣΕ και πρωτοστατεί στη δημιουργία φορέα είσπραξης πνευματικών δικαιωμάτων ενώ παντρεύεται την ηθοποιό Δώρα Σιτζάνη. Το 1979 κυκλοφορεί ο δίσκος Τα τραγούδια της Χαρούλας, με στίχους του Μανώλη Ρασούλη και του Πυθαγόρα και το 1980 ο δίσκος Για μια μέρα ζωής που είναι και ο τελευταίος του. Μέσα από τραγούδια με στίχους διαφόρων στιχουργών επιχειρεί μια προσέγγιση στον ηλεκτρικό ήχο της εποχής.
Τον Οκτώβριο του 1981 θα μπει στο Γενικό Κρατικό με περικαρδίτιδα και νεφρική ανεπάρκεια και, στο τέλος του χρόνου, θα ταξιδέψει στη Μόσχα για ιατρικές εξετάσεις. Στις 8 Ιουνίου 1982 θα χτυπηθεί από εγκεφαλικό επεισόδιο. Θα μείνει έναν μήνα στο νοσοκομείο και στις 16 Αυγούστου θα ταξιδέψει εκ νέου στη Μόσχα, προκειμένου να συνεχίσει τη νοσηλεία του. Στις 7 Σεπτεμβρίου θα υποστεί και δεύτερο εγκεφαλικό, το οποίο θα αποβεί μοιραίο. Δέκα ημέρες αργότερα θα φύγει για πάντα...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου